Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda kabul edilen yeni yasa teklifi ile zeytinlik alanların taşınmasına yönelik düzenlemeler hayata geçirildi. Ayrıca, madencilik faaliyetleri, çevresel etki değerlendirmesi (ÇED), rehabilitasyon bedelleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarına ilişkin kapsamlı değişiklikler yapıldı.
Zeytinlik Alanlarda Madencilik Faaliyetleri
Yasa kapsamında, tapuda zeytinlik olarak kayıtlı ya da fiilen zeytinlik bulunan alanlarda madencilik yapılması halinde, zeytin ağaçlarının taşınmasına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından kamu yararı gözetilerek izin verilecek. Taşıma mümkün olmadığında, faaliyet alanı ile eş değer büyüklükte yeni zeytinlik kurulması zorunlu olacak. Masraflar madencilik ruhsat sahibine ait olacak.
Madencilikte Ruhsat ve İzin Süreçleri
Madencilik faaliyetleri için izin alma süreçleri yeniden düzenlendi. Özel çevre koruma bölgeleri, sit alanları, milli parklar gibi hassas bölgelerde izin talepleri ilgili kurumların görüşü alınarak değerlendirilecek. Cevap süresinin aşılması durumunda izin otomatik olarak verilmiş sayılacak. Orman alanlarında madencilik için ise bedelsiz izinler 24 aya kadar verilecek, uzatma imkanı bulunacak.
Rehabilitasyon Bedeli Ayrı Hesaplanacak
Ruhsat sahiplerinden işletme ruhsat bedelinin yanı sıra, aynı tutarda rehabilitasyon bedeli alınacak. Rehabilitasyon bedelleri yalnızca madencilik sahalarının çevresel iyileştirilmesi için kullanılacak, bu bedeller haczedilemeyecek ya da devredilemeyecek. Rehabilitasyon yükümlülüğünü yerine getirenlere fazla bedel iade edilecek.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Düzenlemesi
"ÇED Gerekli Değildir" ifadesi yasadan çıkarıldı. Projeler için "ÇED Olumlu Kararı" alınmadan yatırım, ihale veya ruhsat işlemleri gerçekleştirilemeyecek ancak başvuru yapılmasına engel olunmayacak.
Stratejik ve Kritik Madenler
Ekonomik ve ulusal güvenlik açısından stratejik veya kritik öneme sahip madenlerin tanımı ve yönetimi yenilendi. Bu madenlerde acele kamulaştırma yapılabilecek, stoklama zorunluluğu getirilebilecek.
Yenilenebilir Enerji Yatırımları
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerine yönelik izin, kira ve irtifak işlemlerindeki yüzde 85’lik indirimler 31 Aralık 2030’a kadar uzatıldı. Orman vasıflı arazilerde güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarının izin süreçleri hızlandırıldı.
Diğer Önemli Maddeler
-
Yediemin otoparklarında uzun süre bırakılan araçların satışı için prosedürler netleşti.
-
Mera kanununda yenilenebilir enerji alanlarının tahsis amacı değişikliği sağlandı.
-
Krom madeni, Londra Metal Borsası’nda işlem görmemesi nedeniyle yeni düzenlemeye tabi tutuldu.
-
İhale usullerinde daha verimli ruhsatlandırma yöntemlerine geçildi.
Önemli Maddeler (Madde Madde)
-
Zeytinliklerin taşınmasına izin: Madencilik faaliyetleri için zeytinliklerin taşınması kamu yararı gözetilerek Enerji Bakanlığı tarafından izinlendirilecek.
-
Zeytinlik yenileme zorunluluğu: Taşıma mümkün değilse, taşınan ve taşınamayan ağaç sayısının en az iki katı zeytinlik tesis edilecek.
-
Madencilik ruhsatlarında rehabilitasyon bedeli: İşletme ruhsat bedelinin aynısı kadar ayrıca alınacak, sadece rehabilitasyon için kullanılacak.
-
ÇED uygulaması: “ÇED Gerekli Değildir” ifadesi kaldırıldı; olumlu ÇED kararı olmadan yatırım yapılamayacak.*
-
Madencilik izin süreçlerinde süre sınırlaması: Kurumlar en geç 3 ay içinde izin taleplerine yanıt verecek, süresi dolan izinler otomatik onaylanacak.
-
Orman alanlarında madencilik: Bedelsiz izinler 24 ay süreyle verilecek ve 12 ay uzatılabilecek.
-
Stratejik ve kritik madenlerin tanımı yenilendi: Ulusal güvenlik ve ekonomik önem taşıyan madenler belirlenip kamulaştırma yapılabilecek.
-
Yenilenebilir enerji teşvikleri: İndirim süresi 2030’a kadar uzatıldı; orman arazilerinde rüzgar ve güneş enerjisi izin süreçleri hızlandırıldı.
-
Araç satışında düzenleme: Yediemin otoparklarında 6 ay içinde teslim alınmayan araçların satışı için yeni usuller getirildi.
-
Mera kanununda yenilenebilir enerji alanı düzenlemesi: Mera alanlarının tahsis amacı değiştirilebilecek.
*Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir. Bu süreç, kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir.
