Vergisini düzenli ödeyen mükelleflere sağlanan %5 vergi indirimi uygulamasıyla vergiye gönüllü uyumu yüksek mükelleflerin ödüllendirilmesi hedeflenmektedir.

Artık bir rutin haline getirilerek üstü üste çıkartılan vergi afları, vergisini düzenli olarak beyan edip ödeyen mükelleflerin vergiye gönüllü uyumlarını gün geçtikçe azaltmaktadır. Gelir İdaresi bu durumun önüne geçebilmek amacıyla 2018 yılında Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi uygulamasını başlatmış ve başladığı tarihten bu yana daha çok mükellefin yararlanması için mükellefler lehine üç defa yasal değişiklik yapmıştır. Vergisini düzenli ödeyen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine sağlanan %5 vergi indirimi uygulamasıyla vergiye gönüllü uyumu yüksek mükelleflerin ödüllendirilmesi hedeflenmektedir.
 
-Kimler Faydalanacak?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 121. maddesinde yer alan “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” uygulamasından
a)Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri,
b)Kurumlar vergisi mükellefleri (Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç), faydalanabilmektedirler.
Ancak gelir vergisi mükelleflerinden ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat gelirleri için yıllık beyanname verenler %5 vergi indiriminden yararlanamazlar.
 
-%5 Vergi İndiriminden Yararlanmak İçin Gerekli Olan Şartlar Nelerdir?
a)İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yılla bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması gerekmektedir. Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler de bu şartı ihlal etmeyecektir.
b)İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yılla bu yıldan önceki son iki yıla ait süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekmektedir. Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, yıllık indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır. Dolayısıyla, 2023 yılı için (4.400.000X%1=) 44.000 TL’yi aşmayan kesinleşmiş tarhiyatlar bu şartı ihlal etmeyecektir.
c)İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, uygulama kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması gerekmektedir. Vergi indiriminden yararlanabilmek için sadece gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer ve özel tüketim vergisi beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden bütün vergilerin de vergi indiriminin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihte ödenmiş olması gerekmektedir.
d)Mükellefin vergi aslı (vergi cezaları ile fer'i alacaklar dâhil) 1.000 TL’nin üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekmektedir.
e) Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yılla önceki 4 takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde (Kaçakçılık suçları ve cezalar) sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler vergi indiriminden yararlanamazlar.
 
-İndirim Nasıl Yapılacak?
Vergi indirimi uygulaması, kapsam dahilindeki gelir ve kurumlar vergi mükelleflerinden belirtilen şartları taşıyanların verecekleri yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergisinin %5'inin, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. Dostlarım %5’lik indirim vergi matrahına değil , matrah üzerinden hesaplanan vergiye uygulanacaktır.  
 
Örneğin; şirketinizin 2022 takvim yılına ait karının 100.000TL olduğunu düşünecek olursak , 100.000TL*%23=23.000TL kurumlar vergisi hesaplanacak şartları sağlamanız halinde hesaplanan vergi üzerinden 23.000*%5= 1.150TL ilave vergi indirim hakkına sahip olacaksınız.
 
*%5 vergi indirimi uygulaması, sadece yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerine göre hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi için geçerli bulunmakta olup bunlar dışında kalan KDV, damga vergisi, MTV, ÖTV, veraset ve intikal vergisi, emlak vergisi, değerli konut vergisi vb. vergilerde indirim uygulaması söz konusu değildir.
 
-Gelir Vergisi Beyannamesinde Farklı Kazanç Türleri Bulunması Halinde
Arkadaşlar daha önce belirttiğim üzere vergi indirimi sadece ticari,zirai ve mesleki faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak olup ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat gelirlerinin beyanında %5 vergi indirimi uygulaması uygulanmamaktadır. Dolayısıyla, uygulama kapsamındaki kazançlarla, kapsamda olmayan kazanç ve iratların birlikte beyan edilmesi durumunda, mükelleflerin yararlanacağı indirim tutarı ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların, toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilecektir.
 
-Vergi İndirimi için Üst Sınır Var mı?
Vergi indirim tutarının üst sınırına ilişkin yıllık olarak belirlenen tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanmaktadır. 2022 yılına ilişkin olarak Mart-Nisan/2023 aylarında verilecek gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde 4.400.000TL üst sınır olarak dikkate alınacaktır.
 
-İndirilecek Tutarın Ödenmesi Gereken Vergiden Fazla Olması Durumunda Ne Yapılacak?
Vergi indirimi uygulamasında %5 oranında hesaplanan indirilecek tutarın, ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar mükellefe red ve iade edilmeyecektir.
 
Dostlarım , İnteraktif Vergi Dairesi web portalına maliye şifreniz ile giriş yaparak Vergiye Uyumlu Mükellef İndirim şartlarını taşıyıp taşımadığınızı kontrol edebilirsiniz. 2022 yılı gelir/kurumlar vergisi beyannamesi verilmeden önce sistem üzerinden kontrol etmenizi tavsiye ederim.
 
Saygılarımla

Memet PEÇEN